Yuri Gagarin’in tam adı Yuri Alekseyeviç Gagarin’dir. Yuri Gagarin, 9 Mart 1934 tarihinde doğdu. Sovyet kozmonot, 1961 yılında uzaya çıkan ve dünyanın çevresini turlayan ilk insan.
Yuri Gagarin, Gzhatsk yakınlarındaki Kluşino`da 9 Mart 1934 tarihinde dünyaya geldi (bu kasabanın adı 1968`de Gagarin olarak değiştirildi). Annesi ve babası kolektif bir çiftlikte çalışıyordu. Yuri dört çocuktan üçüncüsüydü, özellikle ablası Yuri`yle yakından ilgilendi. Sovyetler Birliği`ndeki milyonlarca aile gibi Gagarin ailesi de İkinci Dünya Savaşı`ndan kötü biçimde etkilendi. İki abisi 1943`te Almanya`ya götürüldü ve savaş bitene kadar geri dönemediler. Hocaları Gagarin`i zeki ve çalışkan fakat biraz da yaramaz bir çocuk olarak tanımlardı. Matematik hocası savaş esnasında Kızıl Ordu Hava Kuvvetleri`nde uçmuştu, bunun da Gagarin üstünde büyük bir etki bıraktığı söylenir.
Bir dökümhanede çıraklığa başlayan Gagarin daha sonra Saratov`da bulunan yüksek teknik okuluna seçildi. Oradayken “Hava Kulübü”`ne girdi ve küçük uçaklarla uçmayı öğrendi. Bir hobi olarak başladığı bu iş zamanla hayatının önemli bir bölümünü kaplamaya başladı. 1955`de okulunu tamamladı ve bir pilot okulunda savaş uçağı eğitimi almaya başladı. Orada 1957 yılında evleneceği Valentina Goryacheva ile tanıştı. Eğitimden sonra hava şartlarının kötü olduğu Norveç sınırında bir bölgeye atandı. Yetişkin biri olduğunda boyu 157,5 cm civarındaydı.
Uzay Yarışının başlangıç döneminde, Sovyetler kozmonot adaylarını belirlemek için geniş bir tarama programı başlatmışlardı. 20 kozmonot ile Sovyet uzay programına seçilen Gagarin bütün testleri başarıyla atlattı. En sonunda gene yetenekli ve başarılı bir kozmonot olan German Titov ile Yuri Gagarin arasında bir tercih yapılacaktı, Yuri Gagarin seçildi. Bu seçimde soğuk Titov`un aksine Yuri`nin güler yüzlü ve cana yakın bir karakterinin olması ve sade bir çocukluk sürmesinin önemli olduğu söylenir.
Yuri gagarin, 1961 yılında vostok 1 kapsülü ile uzaya doğru gönderilen insandır. kapsül yerden 250 km’lik yükseklikteki bir yörüngede iki saat kaldıktan sonra dünyaya geri dönmeye başladı ve yeryüzüne birkaç kilometre kala paraşüt açarak yeryüzüne indi.
kendisine kozmonot denmesine çok kızan, bir güzel uzay adamıdır… kendini uzaya fırlattıran, yörüngeye giren ilk insan evladıdır.
yuri gagarin’in, uzaya çıkmasına neden olan şeyin bilgi ve becerileri dışında güleryüzlü ve cana yakın olmasının da etkili olduğu kayıtlara geçmiştir. kendisiyle birlikte son elemeye kalan diğer sovyet kozmonot german titov’un soğuk tavırları, yuri gagarin’i bir adım daha öne taşımasına neden olmuştur.
Gagarin’in uzay aracının camından gördüğü Dünya gerçekten de muhteşemdi. O, bu kelimeleri yaşadığı dünyanın, evinin uzaydan nefes kesici görünümünden son derece etkilenerek sarfetmişti ve bu kelimeler Rusya’nın Kluşino köyünde doğan ve uzaya çıkıp yörüngeden Dünya’yı seyreden ilk insan olan Yuri Gagarin’in ağzından çıkan kelimeler olarak tarih sayfalarında yerini alacaktı.
Gagarin bu sözleri söylediğinde, gezegenimizin yüzeyinin 300 km üzerinde uçmaktaydı. İlerleyen yıllarda, sayıları 500’ü bulan, farklı milletlerden astronotlar Gagarin’in ayak izlerini takip ederek yörüngeye çıktılar ve onlar da dünyamıza uzayın derinliklerinden baktılar. Tüm astronotların hissedecekleri şey bu sözlerde gizliydi. Uzaya ve diğer yıldızlara ulaşmak adına yapılmış bu girişim, hem Gagarin’e hem de tüm dünyaya gezegenimizin ne kadar kıymetli ve özel olduğunu bir kez daha anımsatacaktı.
ABD gazetelerinde Yuri Gagarin ve ilk insanlı yörünge uçuşu (Kaynak: NASA)
Yuri Gagarin’in görevinin başarısı inanılmaz yankı yaptı. Sovyet Rusya ile sürekli bir yarış halinde olan ABD, Yuri Gagarin’in uzaya çıkma haberi doğrulanır doğrulanmaz, uzaya astronot gönderme çalışmalarını hızlandırmıştı. Gagarin’in hemen ardından ABD’li bir astronot olan Alan Shephard, balistik bir füzeyle uzaya çıkıp, yörüngeye oturmadan hemen Dünya’ya dönerek ABD’nin uzaya çıkan ilk astronotu unvanını alsa da, ABD’nin yörüngeye oturacak bir aracın içinde astronot gönderebilmesi için bir yıl geçmesi gerekecekti. Bir yıllık çalışmanın ardından, ABD’li Astronot John Glenn, 7 Şubat 1962’de Friendship uzay gemisi ile Dünya yörüngesine çıkacak, ve 4 saat, 55 dakika ve 23 saniye yörüngede kalacaktı.
Ne yazık ki, uzaydan döndükten sonra ulusal kahraman ilân edilmesine karşı Yuri Gagarin bir daha hiç uzaya çıkmadı. Komünist Sovyet rejimi, ABD ile olan uzay yarışında kendisine çok büyük bir avantaj yaratmış bu halk kahramanını kaybetme riskini göze almak istemiyordu. Bu nedenle o yıllarda son derece riskli olan uzay uçuşlarının kapısı artık Gagarin’e kapanmıştı. Sovyetler Birliği’nin uzay programlarını geliştirdiği merkez olan Uzay Şehri’ne geri döndü ve burada yeniden kullanılabilen uzay araçları ile ilgili araştırma ekibinde çalışmaya başladı.
Sovyet hükümetinin önlemleri işe yaramadı, bu göreve gelmesinden birkaç yıl sonra, rutin pilotluk eğitimi uçuşu sırasında geçirdiği bir kaza sonucunda, 27 Mart 1968 tarihinde, 34 yaşında hayata gözlerini kapadı.
Yuri Gagarin, uzayın bilinmezliğine adım atan ilk insan olarak sadece Rusların değil, tüm dünyanın sevgi ve saygısını kazanmıştı.
uzaya çıkan gagarin, bir rivayete göre çıktıktan sonra “ben burada bir tanrı göremiyorum” demiştir. ama bunun kayıtlara geçmediği, çünkü halk tarafından spekülasyona neden olacağı düşünülmüştür. daha sonraki yıllarda yuri gagarin’in alkolik olduğu söylenir.
Gagarin dünya çapında ün kazanmış biri ve Sovyet başarısının sembolü olarak dünyayı dolaşmaya başladı, popülaritesini de kontrol edebiliyordu. Fakat kısa bir süre sonra alkol bağımlısı oldu, 1961`de Kırım’da genç bir hemşireyle maceraya atıldı. 1962’de kendini toparlayarak kozmonot yetiştirme merkezinde çalışmaya başladı.
Kurumun antrenör vekili olma sürecinde, Gagarin savaş uçağı pilotu olmayı yeniden hak kazanması gerekti. 27 Mart 1968’de MiG-15 model uçağıyla rutin bir deneme sürüşü sırasında eğitmeniyle birlikte hayatını kaybetti.
Kazaya neyin sebep olduğu bilinemedi, 1986 yılında bir soruşturmada Su-11 model bir uçağın yol açtığı türbülansın kazaya yol açtığı söylendi. Aynı zamanda hava koşulları da kötüydü. Başka bir söylenti de Gagarin’in sarhoş olduğudur, oysa ki bu doğru değildir çünkü uçuştan önce iki testten geçmiştir ve yapılan araştırmalarda alkol veya uyuşturucu izine rastlanmamıştır. Yeni bir teori de pilot kabininin yanlışlıkla açıldığı ve bir anda güçlenen hava dolaşımı yüzünden uçağın kontrolünü Gagarin’in kaybettiğidir.
27 Mart 1968’de uçağının düşmesi sonucu ölen Rus kozmonot Yuri Gagarin’in cesedine iki gün sonra ulaşılmıştı. Uzman pilot eğitmeni Vladimir Seryogin’in cesedi ise kaza günü bulunmuştu.
Kaynak
Acikbilim.com
Wikipedia.com
Kimkimdir.net.tr