Nikola Tesla Hayatı ve İcatları Nikola Tesla Biyografisi – Bölüm 1

– Çocukluk Dönemi (1856-74) –
Şimdi, size hayatımın ilerleyen dönemlerinde meyve verecek olan ilginç bir deneyimden bahsetmeliyim. Daha önce hiç gözlenmeyen, soğuk bir hava dalgası olmuştu. Karda yürüyen insanlar. arkalarında aydınlık izler bırakıyorlardı. Macak ‘ın sırtına vurduğumda, bir ışık plakası oluştu ve elim bir kıvılcım yağmuru üretti. Babam bunun elektrikten başka bir şey olmadığını, fırtına zamanında ağaçlarda gördüğümüzün aynısı olduğunu söyledi. Annem ise paniklemiş görünüyordu. Kediyle oynamayı bırak, dedi annem, yangın çıkartabilir. Ben ise soyut olarak düşünüyordum. Doğa bir kedi midir? Eğer öyleyse, kim geri vurur? Bu sadece Tanrı olabilir, sonucuna vardım. Bu müthiş görüntünün çocukça hayal gücümdeki etkisini ab’artamam. Her gün kendime elektriğin ne olduğunu sordum ama hiçbir cevap bulamadım. O zamandan bu yana seksen sene geçti ve kendime hdld aynı soruyu sorarım, cevabını ise veremem.

NIKOLA TESLA
Nikola Tesla, sınır bölgesi olan Zadrugalı ve gerçek soyadı Draganic olan bir aileden gelmiştir.2 1700’lerin ortalanna doğru aşiret, Hırvaıistan’a göç etmiş ve Tesla adı ortaya çıkmıştır. İsmi, “sap kısmında belli açılarda geniş kesici bıçağın” bulunduğu ağaç kesme balta27 Marc J. Seifer sını tanımlayan “Smith” veya “Carpenter” gibi ticari bir isimdi.3 Söylenene göre, Teslalar’ın bu ismi almalarının sebebi, dişlerinin bu alete benziyor olmasıydı. Mucidin büyükbabası da kendisi gibi Nikola Tesla ismini taşıyordu. 1 789 yılında doğan büyük babası 1 809-13 yıllan arasında Napolyon ‘un İllirya ordusunda çavuş olarak görev yapmıştı. Hırvatistan’da yaşayan diğer Sırplar gibi, büyükbaba Tesla da Balkan devletlerini birleştirmek ve baskıcı Avusturya-Macaristan rejimini devirmeye çalışan bir imparator için savaşıyor olmakla onurlandınlmıştı. Tesla, “Adriyatik Denizi’nden mucidin doğmuş olduğu Lika bölgesi de dahil olmak üzere Tuna düzlüklerine kadar uzanan askeri bir bölgeden geliyordu. Habsburg Monarşisi’nde bu sözde ‘corpus separatum’, illkenin geri kalanından farklı olarak kendi askeri yönetimine sahipti. Dolayısıyla feodal Iordlara bağlı değillerdi.”4 Çoğunluğu Sırp olan bu insanlar, sorumluluklan bölgeyi Türklerden korumak olan savaşçılardı. Karşılığında ise, Hırvatlann aksine kendi topraklanna sahiptiler. Napolyon’un 181 5’te Waterloo’da yenilgiye uğratılmasından kısa süre sonra bilyükbaba Nikola Tesla, önemli bir yetkilinin kızı olan Ana Kalinic ile evlendi. İllirya’nın çökmesinden sonra büyükbaba, eşiyle medeni bir ortamda aile kurabilmek için Gospic’e taşındı.5 3 Şubat 181 9’da mucidin babası Milutin Tesla doğdu. Beş çocuktan biri olan Milutin, Gospic’teki tek Alman ilkokulunda eğitim gördü. Erkek kardeşi Josip gibi Milutin de babasının izini takip etmeye çalıştı. Delikanlılık döneminde Avusturya-Macaristan askeri akademisine yazıldı ancak disiplinli hayatın saçmalıklarına karşı isyan etti. Aşırı hassastı ve bir subayın kendisini pirinç düğmelerini cilalı tutmaması nedeniyle eleştirmesinden sonra okulu bıraktı.• Josip ise önce subay, daha sonra bir matematik profesörü oldu. İlk olarak Gospic’te, daha sonra ise Avusturya’da bir askeri akademide çalışan7 Milutin, politik olarak aktifti, şiirler yazdı ve rahipliğe girdi. Felsefeci Vuk Karadjich’ten etkilenen Milutin, Srbin Pravicich (Adaletin adamı) takma adı altında yerel gazetelerde yayımlanan başyazılanyla “Yugoslav fikri”ni yaydı. Tesla, babasının bu “yazı tarzının çok takdir edildiğini, yazı üslubunun nükte ve hiciv ile dolu olduğunu” yazdı. İnsanlar arasında sosyal eşitlik, çocuklar için zorunlu eğitim ihtiyacı ve Hırvatistan’do Sırp okullannın kurulması için çağnda bulundu.8 28 Nikola Tesla – Bir Dahinin B iyografisi Bu makalelerinden dolayı Milutin entelektüel elit kesimin dikkatini çekti. 1 84 7′ de daha seçkin Sırp ailelerden birinin kızı olan Djouka Mandic ile evlendi.9 Djouka’nın anne tarafından büyükbabası, 181 1 yılında Fransızların Hırvatistan’ı işgali sırasında gösterdiği liderlik nedeniyle Napolyon’un kendisi tarafından verilen Fransız Onur Madalyası’na sahip ak sakallı bir rahip olan Torna Budisavljevic’ti ( 1 777-1 840). Toma’nın yedi çocuğundan biri olan Soka Budisavljevic, seçkin, ruhani ve askeri bir aileden gelen Sırp vaiz Nikola Mandic ile evlenerek aile geleneğini devam ettirdi. 1 82 1 yılında doğan kızları Djouka, Tesla’nın annesiydi.ıo Sekiz çocuktan en büyüğü olan Djouka’nın görevleri hızlıca arttı çünkü annesi görme sorunları yaşıyordu ve en sonunda kör oldu. “Annem … Nadir yeteneklere ve cesarete sahip, gerçekten muhteşem bir kadındı” diye yazdı Tesla. On altı yaşında koleraya yakalanıp ölen tüm aile fertlerinin vücutlarını gömmek için hazırlamanın da sorumluluklarından biri olduğu Djouka, bu sorumlulukların ağırlığı nedeniyle olsa gerek, okumayı hiç öğrenemedi. Bunun yerine, epik Sırp şiirlerini ve İncil’in uzun metinlerini ezberledi.

Tesla, soyunu, Sırp topluluğunun “eğitimli aristokrat” kesimine kadar takip edebildi. Ailenin iki tarafında da, nesiller boyu birçok doktora tamamlamış ruhani ve askeri liderler vardı. Djouka’nın erkek kardeşlerinden biri olan Pajo Mandic Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Ordusu’nda feldmareşaldi. Bir diğer Mandic ise, Avusturya askeri akademisini yönetiyordu.12 Üçüncü erkek kardeş ve sonradan Nikola’nın en sevdiği amcası olan Petar Mandic, kansının ölümüyle birlikte genç yaşında trajediyle tanıştı. 1850 yılında Gomirje Manastırı ‘na girerek rahiplik hiyerarşisinde yükseldi ve Bosna’nın bölgesel piskoposu oldu.13 1 848 yılında Mandic isminin yardımıyla Milutin Tesla, Trieste’nin İtalyan Limanı’ndan yüz yirmi km uzaklıkta bulunan kuzey sahili kalesi olan Senj ‘de bir kilise sahibi oldu.14 Sert kayalıkların üzerinde bulunan taş kiliseden, Milutin ve eşi, mavi-yeşil Adriyatik Denizi’ni ve dağlık Krk, Cres ve Rab adalarını görebiliyordu. Teslalar, ilk üç çocuklarının doğduğu Senj’de sekiz yıl yaşadı. İlk erkek çocuktan Dane (Dah-nay okunur) 1 849 yılında doğdu. Bir sonraki sene iki kızlarından biri, sonradan şu anki Tesla Anı Derneği’nin falı29 Marc J. Seifer ri başkanı olan William Terbo’nun büyükannesi olacak olan Angelina ve ondan iki sene sonra da Milka doğdu. Diğer iki kız kardeşi ve annesi gibi Milka da bir Sırp Ortodoks rahip ile evlenecekti.

Tesla, fotografik belleğinin çok güçlü olduğunu, bazen kız kardeşlerinden birinin kendisine hangisinin halüsinasyon olup hangisinin olmadığını söylemeleri için yardım ettiğini belirtmiştir. Dane gibi onun da düşünceleri sıklıkla sıkıcı ışık kıvılcımlan ile bölünürdü. Bu psikonörolojik rahatsızlıklar hayatı boyunca devam etti. Olumlu yönden ele alındığında bu problem onun yaratıcı yeteneği ile de bağlıydı. Hayalinde canlandırma güçlerini, çeşitli kreasyonlarını kağıda ve gerçek dün34 Nikola Tesla – Bir Dahinin Biyografisi yaya geçirmeden önce şekillendirmek ve hatta onları kafasında çalışıırıp modifiye etmek için kullanırdı. Niko ilköğretim yıllarında iken, Gospic’teki yerel kütüphanede çeşitli kitapları sınıflandıran bir iş edindi. Ancak, loş ışıkta gözlerinin bozulacağı korkusuyla geceleri okuması yasaktı ve Milutin onu durdurmaya çalışırken “sinirlenirdi.”35 Azimli Niko, evdeki mumlan araklar, odasındaki çatlakları kapatır ve gece boyunca okumaya devam ederdi. Tesla ‘nın hayatını değiştirdiğini söylediği kitap, Macar yazar Josika ‘nın Aba ‘nın oğlu hakkında yazdığı ve Sırpça ‘ya çevrilen hikayesi Abafi idi. “Sekiz yaşına kadar karakterim zayıf ve kararsızdı. Bu çalışma, bir şekilde uyumakta olan irade gücümü uyandırdı ve kendimi kontrol etmeyi çalışmaya başladım. İlk baştaki hedeflerim Nisan ayında karın yavaşça eriyip gitmesi gibi yok oldu ama kısa süre içinde zayıflıklanmı keşfettim ve daha önce hiç bilmediğim bir haz hissettim – istediğim gibi davranmanın tadına vardım.”36 Böylece, on iki yaşında, yaşamı boyunca paradoksal şekilde kendini gösteren kendini reddetme ve kendinin uzmanı olma durumlarını başarıyla deneyimliyordu. Aynı zamanda, Tesla, muhtemelen ağabeyinin ölümü, ebeveynleriyle olan gergin ilişkisi ve cinsel arzularının reddiyle ilişkili olarak yaşadığı stresten kaynaklanan tuhaflıklar göstermeye başladı.37 Bu zamanda hastalandı ve Mark Twain’in yazılarinın ruhunu değiştirdiğini ve onu iyileştirdiğini söyledi. “Yirmi beş sene sonra, Bay Clemens ile tanıştığımda arkadaşlık geliştirdik. Ona deneyimlerden birini anlattım ve bu neşeli adamın gözyaşlarına boğulduğunu görünce şaşkınlık geçirdim.3” Bu dönem boyunca birçok değişik alışkanlıklarım oldu. Kadınların küpelerine karşı şiddetli bir hoşlanmama durumum varken, bilezikler gibi diğer aksesuarlar hoşuma gidiyordu. Bir incinin görüntüsü bile bana neredeyse gıcıklık verirken keskin kenarlı objelerin parlaklıkları ile büyülenirdim. Başkalarının saçlarına, tabancanın ucunda olmadığı sürece kesinlikle dokunmazdım. Bir şeftaliye bakınca ateşim çıkardı. Şimdi bile, altmış bir yaşında, bu tip uyarılara karşı tamamen duyarsız değilim.”39
Dönem sonunda üniversiteden ayrılana kadar Tesla, alternatif akım çıkmazını çözmede hem teorik hem de pratik olarak büyük yol kat etmiştir. Tesla, “O şehir, makineden komütatörü ayırmayı ve bu gerçekliği başka bir açıdan çalışmayı içeren azimli bir ilerleme kaydettiğim yerdir” demiştir. 29 Babasının ölümüyle birlikte, Tesla’nın artık kendi parasını kazanması gerekti. Öğretmenlik staj ına başladı ama hiç zevk almadı. Amcası Pajo, Macaristan’a taşınmasını önerdi ve ona, askerlik arkadaşlanndan biri olan ve kardeşi Tivadar ile yeni “Amerikan” telefon santralini işleten Ferenc Puskas aracılığıyla bir iş bulabileceğini söyledi.10 Ocak 1 881 ‘de Tesla Budapeşte’ye taşındı ama operasyonun henüz başlamadığını görerek dehşete kapıldı. Puskas kardeşler çok yoğundu. Bir yandan St. Petersburg’da operasyonlar yönetirken bir yandan da Paris Fuan’nda Thomas Edison’un 45 Marc J. Seifer akkor telli lamba sergisini idare edip, Opera Evi’ndeki ışıklandırma sistemini düzeltiyorlardı.31 Sermayesini bitirmiş ve işsiz bir halde olan Tesla, Macar Hükümeti’nin Merkezi Telgraf Ofisi’nde Mühendislik Bölümü’ne başvurarak kendine teknik ressam ve tasarımcı olarak bir pozisyon buldu. Buradan kazandığı azıcık parayı da deneylerini ilerletmek için gerekli ekipmanı almak için kullandı. Macar bir mühendis ve eski sınıf arkadaşı olan “Apollo vücudu ve kenarında şişlik olan büyük kafası ile ürkütücü bir görünüme sahip”32 Anthony Szigeli, Tesla’nın arkadaşı ve sırdaşı oldu. Çoğu akşamlar, gelişme çağında olan Tesla henüz tamamıyla araştırmalarına gömülmemişken, iki arkadaş yerel kafelerde buluşup günlük olaylardan bahseder veya kimin en çok sütü içebildiğine dair arkadaşça oyunlarda birbirleriyle yarışırlardı. Bir keresinde, Tesla otuz sekizinci şişeden sonra yenildiğini söylemiştir! ıı Yeterli parasının olmaması ve bütçe yapmadaki genel yeteneksizliği nedeniyle Tesla’nın sadece bir takım kıyafeti vardı ve o da sürekli giyilmekten eskimişti. Dini bir bayram zamanında, Szigeti Tesla’ya ne giyeceğini sordu. Cevabı olmayan genç mucit kıyafetinin içini dışına çevirerek giyme gibi zekice bir fikirle ortaya çıktı. Böylece yeni görünümlü bir kıyafetle görülecekti. Bütün gece dikme ve ütüleme ile geçti. Ama bir şeye başlarken temel yanlış olursa, ne kadar yama yapılsa da problem düzeltilemez. Kıyafeti çok saçma göründüğü için Tesla o bayram dışarı çıkmak yerine evde kaldı.34 Birkaç ay içinde Amerikan telefon santrali Budapeşte’de açıldı ve Tesla ile Szigeti hemen iş buldular. Yeni kurum, sonunda genç mühendislere o günün en modem icatlarının nasıl işlediğini birinci elden öğrenme fırsatı verdi. Tesla’nın, “İcatların Napolyon’u” olan ve Bell’in telefonunda yaptığı gelişmelerle iletişim alanında devrime yardımcı olan Thomas Edison’un çalışmaları ile ilk olarak tanıştığı zaman da bu zamana denk gelir. Tesla, direk tepelerine tırmanıp telleri kontrol eder ve ekipmanı onarırdı. Yerde ise makine teknisyeni ve matematikçi olarak çalışırdı. Burada indüksiyon prensibini inceledi. Bunun aracılığıyla, elektrik veya elektromanyetik yüke sahip bir kütle, ikinci bir kütlede, temas olmadan, eşdeğer bir yük, güç veya manyetizm sağlayabilirdi. Tesla aynı zamanda Edison’un buluşlarından bazılarını da inceledi. Bunlar arasında, Mors alfabesi ile yazılmış 46 Nikola Tesla – Bir Dahinin Biyognılisi dört mesajın simultane olarak iki farklı yönde gönderilmesine izin veren multipleks (çok kısımlı, çok kanallı) telgraf ve günümüzde her telefonun konuşma kısmında bulunan düz, yuvarlak, kolayca ayrılabilen indüksiyon tetikli karbon disk hoparlörü bulunuyordu. Doğası gereği Tesla çeşitli aletleri parçalara ayırır ve onları geliştirmek için yollar arardı. Karbon diske koni biçiminde şekil vererek transmisyon sinyallerini tekrar edip güçlendiren bir amplifikatör tasarladı. Tesla, hoparlörün öncüsünü icat etmişti ama hiçbir zaman patentini almak gibi bir gayesi olmadı.
Tesla’nın ilk büyük biyografisini yazan John O’Neill, Batchelor’ın Edison’a bir tanışma notu yazdığını ve notta “iki çok iyi adam tanıyorum ve sen onlardan birisin, diğeri ise bu genç adamdır” yazdığını söyler. 26 Bu sık tekrarlanan öykünün doğruluğu için yeterli kanıt yoktur. Örneğin, Batchelor, Tesla’nın gelişinden en az üç ay öncesinde Amerika’da bulunmuştur,27 bu nedenle, bir mektup yazmamış olmalıdır. Buna ilaveten, Edison’ın Tesla ile Paris’te Avrupa operasyonlarına bakmaya gittiği az bilinen seyahatinde tanışmış olduğuna dair kanıt vardır.28 O’Neill aynca, Batchelor’dan Edison’un “eski asistanı” olarak bahsederek hata yapmıştır29 çünkü o zamanlar Batchelor muhtemelen Edison’ın en yakın iş arkadaşıdır. Ancak Edison, “Tesla benim için New York’ta çalışmıştır ve asistanım Batchelor tarafından Paris’ten getirilmiştir”30 diyerek doğrulamıştır ama Batchelor’un Tesla’nın dfilıiliğini takdir ettiğine dair herhangi bir referans yoktur. 28 Ekim 1 883’te, Tesla’nın Edison Continental için çalışmaya başlamasından tam bir yıl sonra, halen Strasbourg’da iken Batchelor ” … yaptıkları işlerden dolayı bahsedebileceğim iki veya üç isim var: Bay Stout- müfettiş, Bay Vissiere – asistanım, Bay Geoffrey –santrallerinden hep iyi bahsedilen kişi. . . Başkalarının da kapasiteleri (yetenekleri) var elbet ama bence bunlar en iyileri” demiştir.31 O’Neill’in söylediğine göre Tesla, Batchelor’u kesinlikle etkilemiştir.

Tesla, şirketin, eğer kendi tasarımını kullanmak istiyorsa eninde sonunda frekansları düşürmeye ikna olacağının farkına vardı ancak onu şaşırtan “1890 yılında indüksiyon motor işinin ihmal edilmiş”34 olmasıydı. Westinghouse ellerinin bağlı olduğunu, finansörlerinin yararsız bir araştırma için binlerce dolar harcamaya devam etmeyeceklerinin bilinmesini istedi. Tesla’ya adil bir şans vererek ekipmanını şirketin ihtiyaçlarını tatmin edecek şekilde değiştirmesini istediler. Mevcut ekipmanın tümünün bu yeni teknolojinin denenmemiş gereklilikleri için telef edilmesi çok budalaca göründü. Buna ek olarak, şirkettekiler motorun karlı olduğu ispatlanana kadar telif haklannın ödenmesine de karşıydılar. Bu kadarı fazlaydı. Tesla bu çıkmazın içindeyken Westinghouse ile bir orta yol üzerinde pazarlık etti. Eğer Westinghouse çalışanlarını tekrar bu buluş üzerine yönlendirirse Tesla, anlaşmanın telif haklanyla ilgili maddesinden vazgeçecekti. Westinghouse köşeye sıkışmıştı. Motor üzerindeki tüm çalışmalan, Tesla’ya karşı artmakta olan düşmanlığı sonlandınnak için engellemesi gerektiğini biliyordu. Aynca, buluşun da çok önemli olduğunun farkındaydı ve eninde sonunda bir çözümün bulunacağına inanıyordu. Ne olduğunu kimse tam olarak bilmiyor ama görünen o ki, Westinghouse Tesla’ya üstü kapalı olarak eğer Tesla anlaşmadaki watt başına 2.50 dolarlık telif hakkından vazgeçerse şirketin motor üzerindeki çalışmalarını devam ettireceği sözünü vermiştir. Eğer motor piyasaya çıkar ve çoklu sistem kullanılırsa, yukanda bahsi geçen telif haklarına karşılık yapılan ödemeler gibi (yaklaşık 255.000 dolar) yıllık rakamlar kullanılacaktı. Tesla buluşunun tarihi öneminin farkındaydı. Bu buluşla dünyayı ölçülebilir bir şekilde değiştireceğini fark etti. Örneğin, motoru, potansiyel olarak binlerce saatlik iş gücü için ucuz bir replasman sağlayacaktı. Aynı zamanda, bu buluş, Tesla’nın adını, Arşimet ve Faraday’ın isimlerinin anıldığı tarih kitaplanna kazıyacaktı. Bunun da ötesinde, sisteminin en verimli ve temel sistem olduğunu ve kullanıldığı takdirde yaygınlaşacağını biliyordu. Aynca, tercih ettiği öncü mucit yoluna da kaldığı yerden devam etmek istiyordu.

Tesla, ünü artıp, başarılan yerel gazetelerin manşetlerine taşındıkça Sırp ve H ırvatlar için bir ‘sanal yarı-tanrı’ ve ailesi için de uzaktaki bir hayırsever asil pozisyonuna geldi. “Rüyalarımızda bile seni düşünüyoruz” diye yazdı eniştelerinden biri.” T. C. Martin gibi arkadaşlarıyla ara sıra buluştukları akşam yemekleri veya Pittsburgh’a yapması gereken ziyaretler dışında mucit, uyku hariç tüm zamanını laboratuvarında geçiriyordu. Ortağı Alfred S. Brown gerektiğinde yardım için uğrardı ama Tesla daha çok bir veya iki asistanı ile veya tek başına çalışırdı. Alışkanlığı olduğu üzere, haftanın yedi günü, sadece otelde kendine gelmek için ihtiyacı olan veya gerekli bir randevusu olduğu zamanlar haricinde durmadan çalışırdı. Seçimi üzerine keşiş olan ve filizlenmekte olan yeniçağda önemli biri olma arzusu ile dolu sihirbaz, dikkatinin dağılmasının minimuma indiği ve konsantrasyonunu daha yoğunlaştırabildiği için genellikle gece çalışmayı tercih ederdi. Artık özgür biri olarak farklı ama birbirleriyle bağlantılı çeşitli araştırmalarına başladı. Deneysel fizikçi olarak, elektromanyetik ve elektrostatik fenomeni arasındaki fark ve aynca eter yapısının elektrik, madde ve ışıkla olan ilişkisi üzerine çalışmaya başladı. Bir mucit olarak, aşın yüksek frekanslar ve voltajlar üretmek, direkt akımı alternatif akıma veya alternatif akımı direkt akıma çevirmek ve tek tip osilasyon ya1 02 Nikola Tcsla – Rir Dahinin Biyografisi ratmak için ekipman tasarlamaya başladı. Ayrıca, ışık üretmek ve telsiz iletişim konseptini araştırmak için çeşitli yollar planlamak istiyordu. Dünyanın doğal kaynaklarının kolay tüketilebilir olması ve ahşap ve kömür tedariğinin bir sonu olması ile ilgili olarak Tesla, başkalarının bulgulannı tekrar gözden geçirip düşünerek buluşlarını geliştirdi ve bu konularda tamamen orijinal buluşlar tasarlayarak saatler harcadı. Evrimsel bakış açısı ve pragmatik düşüncelerden etkilendi: İnsanların yaratıcı uğraşlarla daha çok vakit geçirebilmesi için fiziksel işgücü gerektiren fuzuli işleri yapabilecek mekanik yollar planlamak istedi. İşçinin “makinenin bir uzantısı'”‘ olduğunu gören Kari Marx’ın aksine, Tesla, makinelerin işçiyi serbest bırakacağını fark etti. Tesla’nın gözünde, mucit, ileri teknolojiyle geleceği yönlendiren, türlere zaman ayıran ve onları aydınlatacak olan biriydi.
16 Aralık’ta Michael Pupin AIEE’de çok-fazlı sistemler hakkında bir sunum yaptı. Bir hafta önce aynı sunumu New York Matematik Topluluğu’nda aynı yapan Pupin, çok-fazlı sistemlerin bu yeni alanındaki soyut teorilerini ilerletebildiği için gururluydu. Geriye doğru taranmış saçları, ‘wirerimmed’ gözlükleri, uçlarda incelen fırça gibi bıyığı ve profesyonel üç parça takımıyla Pupin, Amerika ‘ya dönüşüne hızlı bir şekilde yeniden alışıyordu. Konuşmasından önce görev bilinciyle Tesla ‘ya mektup yazarak motorlarını tartışmak istediğini söyledi ancak Tesla onu yine atlattı. Arthur Kennelly, Elihu Thomson, Charles Bradley ve Charles Steinmetz’in de bulunduğu AIEE açılış konuşmasında Pupin, “Nikola Tesla’nın güzel buluşları ve bu buluşların pratik uygulamalarında Dobrowolsky ve Brown’un başarılı olması” konularından bahsetti ancak konuşmasında bu operasyonun ‘özelliklerinin bağımsız olarak elde edilmiş’ olduğunu ima etti. Tesla’nın bu sunuma katılmadığı anlaşılıyor. Onun yerine bir gün sonra Pupin’e bir mektup yazıyor, ancak tebrik etme veya buluşma daveti için değil. Tesla, Pupin’e orijinal patent spesifikasyonlannı almasını öneriyor; Dobrowolsky ve Brown’un tasarımının kendi çalışmasının basit bir kopyası olduğunu söylüyordu. Ancak Pupin karşı hamleye geçmişti: “Senin buluşlarından daha fazla bahsetmedim diye bende yanlış aramamalısın. İlk olarak, çokfazlı sistemlerin en temel prensiplerinden genel olarak bahseden bir makalede pratik detaylan konuşmak için henüz erkendi. İkincisi, motorlarını kulaktan dolma bilgilerle biliyorum, bana o motorları görme zevki verilmedi. İki kere oteline geldim, bir kere de mektup yazdım ama tüm çabalanın sonuçsuz kaldı.”4 Pupin mektubunun sonunda yeniden bir randevu ayarlamaya çalıştı ama Tesla, özellikle de ana dili1 10 Nikola Tcsla – Bir Dahinin Biyografisi ni çok kötü konuşan bir Sırp’tan gelen bu saflığı kolay kolay affedebilecek biri değildi.5 Aşırı hassas olan Tesla için Pupin, etrafa sahte bilgiler yayan biriydi. Sistemin kimin buluşu olduğuna dair anlaşmazlıkla ilgili olarak, gerçeğin sırrının günümüzde de hala devam ettiğini bilmek önemlidir.6 Problem, fikri Tesla’dan aldığını itiraf etmek islemeyen Michael von Dolivo-Dobrowolsky ile başladı ve olay gözler önünde serildikçe, dergilerde konuyla ilgili çok sayıda makaleler yazan arkadaşı Cari Hering tarafından ölümsüzleştirildi. Hering, 1 880’lerin başında Almanya Darrnsladt’ta, bir üniversitenin mühendislik bölümünde profesördü. Aslen St. Petersburg’ lu ve Rus bir asilzadenin oğlu olan Dobrowolsky, 1 883 yılının sonunda üniversiteden emekli olan Hering’in yerini aldı. Aslen İsviçreli bir buhar makinesi tasanmcısının oğlu olan C. E. L. Brown, Luceme’de çalışırken yaptığı AC dinamolarıyla elektriği başarılı bir şekilde iletmeye başladı. Dobrowolsky’den bir, Tesla’dan yedi yaş genç olan Brown eğitiminin büyük bir bölümünü Burgin makine atölyelerinde çalıştığı Wintherthur ve Basel’ de aldı. 1 884 yılında Oerlikon’ da çalışmaya başladı ve iki yıl içerisinde Operasyon Direktörü oldu.7 9 Şubat 1 891 tarihinde Brown, elektrik gücünün uzun mesafe iletimi hakkında bir konuşma yaptı ve burada Dobrowolsky ile tanıştı. Böylece Oerlikon ile AEG arasında başlayan ortaklık, yedi ay içerisinde Lauffen ve Frankfurt arasındaki sistemin başanyla çalışmasını sağlamıştı.8 Dobrowolsky’nin iddiaları ve Hering’in elektrik dergilerindeki tek taraflı yazılan9 ile Tesla patentlerinin dışında kalan Amerikan mühendisler topluluğu grupları, bir yandan Lauffen-Frankfurt girişimini överken diğer yandan da Tesla’nın çalışmasının gerçek başarı olmadığını ifade etmeye başladılar. Westinghouse tarafı da, ironik bir biçimde olayı önemsiz gibi göstermek istedi. Bunun sebebi sadece bu olayın Tesla’nın doğru, kendilerinin yanlış olduğunu kanıtlaması değil, aynı zamanda Telluride’deki başarılarını da gölgede bırakmasıydı. Bu nedenle, Westinghouse kaynaklarını değerlendirirken Lauffen-Frankfurt ile ilgili bilgi bulmak çok zordur. Pupin, sunumlarında, aynı Kennelly, Thomson veya Bradley gibi Tesla’nın rolünü desteklemedi. Bununla birlikte, Charles Proteus Steinmetz ise bir başka kategorideydi. O da Pupin gibi Avrupa’dan yeni göç ili Marc J. Sei fer etmişti ve yine Pupin gibi akademik yönü olup, buluşta hiçbir ekonomik payı olmayan biriydi.

‘nin bu Makyavelci prensipleri ile olan ilişkisi Steinmetz’in ideallerini boşlamasına sebep oldu. Stockholm ‘de Royal Polytechnikum’ da eğitim gönnilş çalışma arkadaşı Ernst Julius Berg ile birlikte AC ilzerine yazdığı ve ilk olarak, Tesla’nın kendi incelemesinden tam ilç yıl sonra, 1 897 yılında yayınlanan “Alternatif Akım Fenomeni Teorisi ve Hesaplamaları adlı kitabında Tesla’ya atıfta bulunmamıştır. (Yeni yilzyılın başlangıcında, Berg’in kapaktaki adı da aynı Lux’un aşk mektupları gibi kayboldu.) O dönemlerde, editörlilğilnü T. C. Martin’in yaptığı Tesla’nın kitabı “Nikola Tesla ‘nın Buluşları, Araştırmaları ve Yazıları ” alandaki tilm mühendisler için kutsal kitap niteliğindeydi. Kitapta alternatif akımlı motorlar, döner manyetik alan, senkronize motorlar, döner alan transformatörleri, çok-fazlı sistemler, tek-fazlı motorlar vb. gibi konular üzerine bölümler vardı. Steinmetz’in çalışmasının bibliyografyasında bunun görünmemesi çok şaşırtıcıdır. Steinmetz’in, 1 902 yılında yazılan ikinci kitabı “Elektrik Mühendisliğinin Teorik Elementleri “nin önsözünde yazar AC çok-fazlı sistemin mucidine neden atıf yapılmadığını açıklamaya çalışmıştır. Steinmetz kitabında şöyle yazmıştır: “Son yıllarda, elektrik literatüründe çok sayıda teori çıkmaya başlamıştır. Örneğin indüksiyon motoru ile ilgili teoriler de ortaya çıkmıştır ancak bunlar doğru değildir.”21 Açıklama, yanlış anlaşılmaları ortadan kaldırabilecek doğal bir açılıştı ama Steinmetz, bunun yerine daha korkakça bir yol seçti. Bu karar, buluşun aslına dair gerçeği gizlemeye yardım etmekle kalmadı, aynı zamanda kurumsal dünyada kendi imajını da güçlendirdi. AC üzerine yazılan bu kitaplar, sonraki yazarlar için önemli örneklerdi. Sonraki yıllarda AC üzerine diploma alan ve kitaplar yazan mühendislerin Tesla’nın adıyla karşılaşmamaları tamamen bu yilzdendi. Açıkçası, Tesla yokmuş gibi davranmak GE’nin işine yararken, Lauffen-Frankfurt iletimi hiç gerçekleşmemiş gibi davranmak da 1 16 Nikola Tesla – Bir Dahinin Biyugrafisi Westinghouse’un işine yaradı. Yeni nesil mühendisler ve anlan takip edenler, gizlenen bilgilerin olduğunun farkına hiç varmadılar ve bu da Tesla adının yok olmasının arkasındaki nedenlerden biridir.

Mucit, konuşmasını, uzun mesafe kablolarının yapımındaki geliştirmelerle, Atlan tik ötesi ses iletiminin mümkün olacağını iddia ederek bitirdi. Şunu bilmek önemlidir; mucit o zaman henüz sesin telsiz transformasyonunu düşünmemişti, bilgi, ışık ve elektriğin telsiz iletimini dü1 26 Nikola Tesla – Bir Dahinin Biyografisi şünmüştü ve bu da mors alfabesiydi. Ancak, Preece ile toprak akımının varlığı üzerine olan tartışmalan devam ediyordu ve kısa bir süre sonra, Tesla’nın kafasında sesi ve hatla resimleri telsiz şekilde iletme fikri canlanmaya başladı. “Bu sonuçlan sunınamdaki temel amaç, yeniliğin bilinmeyenleri veya özelliklerini göstermek ve yeni yönler için başlangıç noktası olacak yeni fikirler üretmekti. Bu akşam, sizleri bazı yeni deneylerle eğlendirmeyi arzuluyordum. Alkışlarınız, bunu başardığımın göstergesidir. “26 Sunumun sonunda, “Bay Tesla hayal kınklığı yaratarak dinleyicilerine, sunmak için hazırladıklannın 1 /3 ‘ünü gösterdiğini söyledi. Tüm izleyiciler koltuklarından kalkmayarak, dağılmak istemediklerini ve daha fazlasını görmek istediklerini belirttiler ve Bay Tesla bir i lave sunum daha yapmak zorunda kaldı. Bay Tesla’nın da bahsettiği, ancak anlaşılmadığı görünen durum şudur; gösterilen tüm deneyler yeniydi, daha önce hiçbir yerde gösterilmemişti ve Amerika’da yapılan deneylerin tekrarları değillerdi. “27 Mucidin, aşırı yüksek voltajlarla “umursamadan” oynuyor olması katılanların çoğunun kendi aralarında şaşkınlıkla mınldanmasına ve Tcsla’ya “akımı vücudundan geçirmeye nasıl cesaret ettiğini” sormalarına sebep oldu. “Bu, zihnimde uzun süren bir münazaranın sonucuydu ama hesaplamalanm sonucunda böyle akımlann, ışığın titreşimlerinden daha fazla hayati tehlikeye sahip olmayacağı sonucuna vardım. Kayda değer amplitüd vuruşları olan, üst ve alt pistonlu bir su borusunda ince bir diyafram düşünün. Diyafram sadece bir kez yırtılacaktır” şeklinde bir analojiyle yanıt verdi mucit. “Toplamda aynı enerjinin azaltılmış vuruşlarıyla diyafram, saniyede binlerce titreşimli hareket olup, hiçbir akım olmayana kadar yırtılmaya karşı daha az sorumlu olacak ve diyafram bu titreşimli akım ile daha fazla yırtılma tehlikesinde olmayacaktır.” Diğer bir deyişle, Tesla, saniyedeki frekansı ya da değişimleri artırarak, amplitüd veya gücü büyük oranda düşürdü. Böylece dinamoyu bir kez daha ateşleyerek vücudundan binlerce volt geçirdi ve ellerinde tuttuğu floresan tüpleri aydınlattı. “Gördüğünüz gibi hala yaşıyorum” diye ekledi.