Nasa Artemis Projesi

Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi NASA, 2024 yılına kadar Ay’a ilk kez bir kadın astronot göndermeyi planlıyor. Apollo 11‘den 50 yıl sonra gerçekleşecek göreve, Ay tanrıçası olarak da bilinen Artemis’in adı verildi.
Apollo 11’in Ay yüzeyine inişinden 50 yıl sonra NASA, Dünya’nın uydusuna ilk kez bir kadın göndermeye hazırlanıyor. Kadın astronota bir de erkek meslektaşı eşlik edecek.

NASA, Ay görevinin adının ‘Artemis’ olacağını duyurdu. Antik Yunan tanrıçası Artemis, Apollon’un ikiz kız kardeşi olarak biliniyor. Apollon ışık, ateş ve güneşle ilişkilendirilirken, Artemis Ay ile ilişkilendiriliyor.

‘DAHA ÖNCE HİÇBİR KADIN YÜRÜMEMİŞTİ’

NASA yöneticisi Jim Bridenstine, “Apollo’dan 50 yıl sonra Artemis programı Ay’a bir sonraki erkek astronotu ve ilk kadın astronotu taşıyacak” dedi. Bridenstine, Amerikalı astronotların 2024’e kadar Ay’a inişini gerçekleştirmek üzere çalışmaların yürütüldüğünü söyledi.
NASA’nın iletişim sorumlusu Bettina Inclan ise, daha önce Ay’a giden 12 astronotun da erkek olduğunu hatırlatarak, “En son 1972’de son insan Ay’da yürüdü. Ay yüzeyinde daha önce hiçbir kadın yürümemişti” ifadelerini kullandı.

TRUMP’IN EK BÜTÇE VERMESİYLE PROJE HIZLANDI
Yeni Ay görevinin duyurusu, ABD Başkanı Donald Trump’ın NASA’ya ek 1.6 milyar dolarlık bütçe tanıdığını açıklamasının ardından geldi.
Trump, “Benim yönetimimde NASA’yı eski azametli konumuna getiriyoruz, Ay’a tekrar gideceğiz ve sonra da Mars’a” demişti.
NASA da Trump’ın 2024 yılına kadar Ay’ın güney kutbuna iniş yapılması konusunda meydan okumuştu. Trump 2017 yılında da Uzay Politikası Yönergesi’ni imzalayarak, ABD’li astronotları tekrar uzaya yollayacağını açıklamıştı.
NASA, bu misyonla Ay’a dair daha fazla bilgi keşfederek uydudaki ve uzaydaki stratejik varlığını pekiştirmeyi amaçlıyor.

APOLLO 11, 1969’DA AY’A İNMİŞTİ
Apollo 11, 20 Temmuz 1969 günü Ay yüzeyine iniş yaptı. Bu, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşu olarak biliniyor.
Daha önce de NASA tarihi açısından bir ilk sayılacak, tamamı kadınlardan oluşan astronot ekibiyle yapılacak uzay yürüyüşü ‘uzay giysilerinin bedenlerinde yaşanan sıkıntı’ gerekçesiyle iptal edilmişti. Kadın astronotlardan sadece biri için giysi yapılırken uzay yürüyüşünde de kendisine bir erkek eşlik edecek.
Ay’a inişin 50’nci yıl dönümünü kutlayan Amerikan Uzay Havacılık Dairesi (NASA), Artemis 1 göreviyle yeniden Dünya’nın uydusuna astronot gönderecek.
Artemis 1 göreviyle Ay’a ilk kadın astronotun da ayak basması planlanıyor.
NASA Başkanı Jim Bridenstine, Mars’ın keşfedilmesi projesinde test yüzeyi olarak kullanılacak Ay’ın güney kutbunda buzulların yer aldığını belirterek, 2024 yılında yeniden buraya ayak basmak istediklerini açıkladı.
Bridenstine, “Ay’da buzulların yer alması, içmek için su ve soluyacağımız hava anlamına gelir. Ayrıca suyu roket yakıtı olarak kullanacağız” dedi.
NASA Başkanı, Artemis 1 görevinde Ay’daki kaynakları kullanarak sürdürülebilir bir döngü oluşturmak istediklerini sözlerine ekledi.
Artemis 1 görevinde SLS roketiyle birlikte Orion uzay mekiği kullanılacak. Bu görevin başarılı olması durumunda NASA aynı sistemlerle Mars’a inmeyi deneyecek.

Artemis 1 Fırlatma Mekanizması Müdürü Charlie Blackwell, test aşamasında yolu yarıladıklarını belirterek, yer sistemlerinde gerekli teknolojinin sağlanması için çalışmaların devam ettiğini kaydetti.
NASA mühendislerinden Peter Chitko ise, SLS roketinin 2020 yılında hazır olacağını ve Apollo 11 efsanesini şimdi Artemis 1 ile devam ettirmek istediklerini ifade etti.

Bu Ay programı için tek zorluk para değil. NASA için uzay aracı üreten ve uçuşları gerçekleştiren SpaceX ve Boeing şirketleri, Uluslararası Uzay İstasyonu’na mürettebatlı uçuşlarla ilgili teknolojik zorluklar yaşıyorlar. Ayrıca, NASA’nın derin uzaya astronot göndermek niyetiyle tasarladığı Orion aracının üretiminde de gecikmeler yaşanıyor. Bunlara ek olarak, NASA’nın hali hazırda uzaya yük götürebilecek ve insanları Ay’a bırakabilecek bir aracı bulunmuyor ve bu tür araçların geliştirilmesi sürekli gecikiyor. Geçenlerde Amazon’un kurucusu Jeff Bezos, uzay uçuşları şirketi Blue Origin’in bir Ay iniş aracı geliştirdiğini ve bu konuda NASA’ya yardım edebileceklerini açıkladı.
Daha da fazlası, NASA’nın elinde Ay keşfinde kullanılabilecek uzay giysileri yok ve 1.6 milyar dolarlık bütçe içinde bu tür bir araştırma ve geliştirmeye para ayrılmamış durumda. 2024’te (Trump’un olası ikinci döneminin sonunda) insanları ve hatta Bridenstine’ın vurguladığı gibi bir kadını bu kadar kısa zaman içinde Ay yüzeyine indirmenin önündeki engeller çok büyük.

Artemis programının amacı, 2020’li yılların sonunda insanların sürdürülebilir bir şekilde Ay ve Ay’ın etrafında varlık göstermesi olarak nitelendiriliyor. Elbette bu çok uzun bir yol ancak yola bu vizyonla çıkılıyor olması oldukça önemli. Artemis projesinde her şey yolunda giderse, insanoğlu Ay’a 2024 yılında -her ne kadar bu konuda tartışmalar olsa da- yeniden ayak basacak.
Şimdi SpaceX, Blue Origin ve Dynetics kendi uzman olduğu alanlarda önümüzdeki 10 ay boyunca projeler geliştirecekler. NASA tarafından bu işin ayrılan ödenek ise tam 967 milyon dolar olarak belirlenmiş, yani neredeyse 1 milyar dolarlık bir tutar Artemis projesi için gözden çıkarılmış durumda. Projeyi ve Ay’a iniş aracını tasarlamaya hak kazanan şirketler, NASA ile birlikte çalışacak ve 2024’teki Artemis görevinin bir parçası olacak.