Kadim Kuş Krallığı ve Piramitler

Kuş Krallığı Antik mısırda yer etmiş eski ve kadim uygarlıklardan biridir. Kuşitler, bir dönem Mısır krallığını fethedip yeni firavun hanedanlığınıda almışlardır. Tarihin pek bilinmeyen bu kadim uygarlığı hakkında Yapılan arkeolojik kazılar sonucunda bilgiler elde edilmiştir.
Mısır’dan sonraki ilk önemli Afrika devleti olan Kuş Krallığı (Kuşitler) günümüzde Sudan sınırları içerisinde yer alan Nubiya’nın yıkarı bölgelerinde kurulmuştu. Giderek büyüyen krallık bir yüzyıl içerisinde Mısır’ı fethetmiştir.

M.Ö. 2000 yıllarında Kuşitler büyük ölçüde kuzey komşusu Mısır’ın egemenliği altındaydı. Buna rağmen Kuşitler zengin ve bağımsız bir kültür geliştirebilmişlerdi. M.Ö. 1000 civarnda Mısır etkisi zayıflarken Kuş yöneticileri bağımsızlıklarını kazandılar. M.Ö. 800 yılında başkenti Napata olan yeni Kuşitler kuruldu. M.Ö. 715 civarında Kral Piye ve Kral Şabaka liderliğindeki Kuşitler, Mısır’daki hakim hanedanlığı devirip ülkeyi fethettiler. M.Ö. 654 yılına kadar Kuş kralları yeni firavunlar olarak ülkede hüküm sürdüler. Yeni başkentleri muhtemelen Memphis^ti. Daha sonra gerçekleşen Asur istilası onları Kuş bölgesine geri dönmeye zorladı. M.S. 3. Yüzyıla gelindiğinde, Kuşitler gerilemeye başladı. Bu durumun en önemli nedeni muhtemelen doğal kaynakların tükenmeye başlamasıydı. Ayrıca Kızıldeniz ticaretinin de komşu krallık Aksum’a kaptırılması gerilemenin başlamasının önemli nedenlerinden biriydi (Aksum M.S. 350 yılında Kuş bölgesini işgal etti ve Meroe’yi yok etti). Sudan’ın başkenti Hartum’a yaklaşık 200 kilometre kuzeydoğusundaki Bagraviyah köyü yakınlarında bulunan Meruvah (Meroe) antik kentinde yapılan yeni arkeolojik keşif, Kuş Krallığı (Kuşitler) tarihi ile ilgili tartışmalara son verdi.
Sudanlı bir arkeolog, ülkenin kuzeydoğusunda bulunan Meruvah antik kentinde M.Ö 8. yüzyıla dayanan Kuş Krallığı’nın en ünlü krallarından biri olan Kral Taberek’in mezarının bulunduğu 9 nolu piramidin altında bir takım kalıntılar bulundu.

Bu arkeolojik keşif, Kuş Krallığı’nda yönetime gelen kralların tarihini aydınlatması, araştırmaların seyri ve bilginin takibi için oldukça büyük önem taşıyor. Keşifle birlikte kralların yönetimlerine dair varsayımlara çözülebilecek.
M.Ö. 800 ila M.S. 350 yılları arasında Bagraviyah bölgesinde yaşamış olan Kuş Krallığı’nın kurulduğu bölge, Afrika’nın en önemli arkeolojik alanlarından biri ve alanda 57’den fazla piramit bulunuyor.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Meruvah Medeniyeti’ni ‘sonsuz insan uygarlıkları’ olarak sınıflandırıyor. Ancak kralların mezarlarındaki yazılı olan Meroitik dil (insan dili), hala tılsımlarını deşifre etmeyi başaramamış bilim adamları için bir sır olarak kalmaya devam ediyor.
Sudan merkezli bağımsız ‘Değişim’ gazetesinin internet sayfasında yer alan habere göre bölgede arkeolojik araştırmalarını sürdüren ekip, Kuş Krallığı’nı M.Ö. 270-160 yılları arasında yöneten ve en ünlü krallarından biri olan Kral Taberek’e ait 9 nolu piramidi açmayı başardı.
2015 yılında başlayan Sudan’daki kazılarda arkeolojik çalışmalarını sürdüren ekip, 10 metre derinlikte üç mezar odası keşfetti. Odaların içinde insan ve hayvan şeklindeki heykellerin yanı sıra çömlekler bulundu.
Arkeoloji ekibinin başındaki isim Murtaza İbrahim ,konuyla ilgili açıklamasında, “Bu keşif, Kuş Krallığı’nı yönetin kralların tarihlerinin doğru bir şekilde tanımlanmasına katkıda bulunacak. Bununla birlikte, yönetim şekilleri ve dönemleriyle ilgili tarihi varsayımların çözümüne ışık tutacak. Ekip, kralların tarihinin öğrenilmesi amacıyla, Sudan krallıkları ve bölge krallığı tarihine ilişkin tartışmaları ortadan kaldıracak eserlerin laboratuvar analizlerini de gerçekleştirecek” ifadelerini kullandı.

Kuzey Sudan’da, çöl kumları üzerinde yükselen küçük ve dik yapılı piramitlerin etkileyici görüntüsü, tıpkı komşusu Mısır’ın piramitlerine benziyor. Fakat ünlü Giza Piramitleri’nin aksine, Sudan Piramitleri ıssız çölün ortasında neredeyse terkedilmiş bir halde.
Aynı zamanda Nubiya piramitleri olarak adlandırılan Sudan Piramitleri, Meroe bölgesinde, Sudan’ın başkenti Hartum’dan 200 km kuzeyde, Bagrawiyah’ta yer alıyor. Mısır Piramitleri’nin aksine, UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunmasına rağmen, çölün ortasında adeta unutulmuş halde. Sudan’ın uzun soluklu Devlet Başkanı Ömer El-Beşir hükümetine karşı uygulanan yaptırımlar nedeniyle ülkede devam eden iç çatışmalar, piramitler için sağlanacak dış yardımların ve yatırımların engellenmesine neden oluyor ve bölgedeki turizmin de gelişmesini engelliyor.
Uzun zaman önce kurumuş bir nehrin etrafını çevrelemesi nedeniyle Meroe Adası olarak nitelendirilen bölge, bir zamanlar Siyahi Firavunlar olarak bilinen Kuş Krallığı hükümdarlarının yaşadığı bir başkentti. M.Ö. 720-300 yılları arasında inşa edilen piramitlerin uzunluğu, 6 ile 30 metre arasında değişirken, giriş kısımları genelde güneşin doğuşunu karşılamaları için doğuya bakacak şekilde inşa edilmiş.