Asteroidlerden Korunma DART Misyonu

Artık zamanı geldi, asteroitlerden korunmak için uzay aracı gönderilerek, deneme yapılacak. NASA’nın DART (Çifte Asteroit Yeniden Yönlendirici Testi- Double Asteroid Redirection Test) adı verilen uzay aracı, asteroitle çarpıştırılarak yörüngesi değiştirilmeye çalışılacak. Böylece Dünya’yı tehlikeli asteroitlerden korumak için bir savunma sistemi yapılması planlanıyor. ESA ve NASA tarafından 2015’de duyurulan AIDA (Asteroite Çarpma ve Saptırma Değerlendirmesi) testi DART deneyiyle başlayacak.
Asteroit Didymos B ve A adı ikili bir asteroit sistemi hedef alınıyor. Bu asteroitlerden Didymos A 780 m genişliğinde iken, Didymos B ise 160 m genişliğinde ve büyük asteroitin etrafında ay gibi dönüyor. Bir dönüşü 11,92 saat sürüyor.
En son Nisan ayında Japon Uzay Ajansı’nın (JAXA) Hayabusa2 uzay aracı, Ryugu asteroitini bombalamıştı. Fakat bu ateşleme düşünüldüğünden çok daha büyük bir krater açmıştı. Asteroitin yüzeyindeki madde kum gibi davrandığında çok büyük bir kinetik sapma yapabilir. Yüzeydeki regolit aynı kum gibi davrandı. İşte bu nedenle Didymos B gibi daha küçük hedeflerde yerçekimi daha az olacağından modellerde gerçekleştiğinden daha büyük kraterler açılabilir.
Didymos sistemi test için çok uygun ortama sahip. Dünya yakın bir nesne ve çarpışma rotasında değil. Bu nedenle testler geri tepmeyecek. DART uzay aracıyla yapılan bu deney, ilk gezegen savunma deneyi olacak. DART Didymos B’ye 23,760 km/s hızla çarpacak. Bu asteroitin hızını çok hafif değiştirecek belki saniyede 1 cm kadar.
Belki bu sapma kulağa çok az gelebilir fakat Dünya’ya gelen bir asteroite yeterince erken müdahele edilirse, bu hız değişimi büyük bir fark yaratabilir.

DART 2021’de Yollanacak
DART’ın fırlatılması 2021 Temmuz’da olacak ve çarpışma 2022 Eylül’de gerçekleşecek. LICIAcube adı verilen küçük küp uydu çarpışmadan önce ayrılarak, fotoğraf çekecek ve Dünya’ya yollayacak. Dünya’daki teleskoplarda Didymos’u gözleyerek ikili sistemdeki geçiş sürelerini ölçecek.
Görevin ikinci kısmında ise küçük bir gözlem aracı olan ESA’dan Hera yollanacak. 2023’de fırlatılacak uzay aracı 2027’de Didymos B’ye ulaşarak gözlem yapacak. Dünya’dan bu cisimleri net göremeyeceğimizden Hera bize detaylı veri akışı sağlayabilecek. Hera sistem gereksimlerini geçti ve artık geliştirme aşamasında…

‘KÜÇÜK BİR UYDU VURULACAK’
DART, NASA’nın gezegen savunma programının bir parçası olarak Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda geliştirilmekte olan bir görevdir. Uzay aracı, asteroid Didymos’a seyahat etmek için bir elektrikli itki sistemi kullanacak. DART’ın, asteroit Didymos’un uydusu olan ve Didymoon adı verilen altı kilometre hızla dönen küçük bir uyduyla çarpışması planlanıyor.
Gökbilimciler, çarpışma etkisinin enerjisinin uyduya ne kadar iyi aktarıldığının ölçülmesini ve Didymos etrafındaki değişimi ölçecekler. Bu proje, bilim insanlarının Dünya ile çarpışma rotasında bir asteroid saptırmanın bir yolu olarak önerilen ‘kinetik çarpma’ yaklaşımının etkinliğini ölçmelerine yardımcı olacak.
69 milyon dolarlık fırlatma fiyatı, Falcon 9’un başlattığı NASA sözleşmelerinden önemli ölçüde düşük. NASA, SpaceX’le Ekim 2017’de yapılan sözleşmede, 2020 Kasım’ında Sentinel-6A uydusunu Falcon 9 roketi ile fırlatması için toplam 97 milyon dolar, 2021 Nisan’ında yine bir Falcon 9 roketi ile Yüzey Suyu ve Okyanus Topografyası (SWOT) uydusunu fırlatması için 112 milyon dolar değerinde bir sözleşme yapmıştı.
SpaceX Başkanı Gwynne Shotwell bir şirket açıklamasında, ‘SpaceX, bu önemli gezegenler arası görevi desteklemek için NASA ile olan başarılı ortaklığımızı sürdürmekten gurur duyuyor.’ açıklamasında bulundu.
DART isimli uzay mekiğinin 2022 yılında Dünya’ya 11 milyon kilometre mesafede olacak Didymos asteroid ikilisine ulaşacağı ifade ediliyor. Asteroid savunma sisteminin Dünya’yı zehirli maddeler içeren yakındaki asteroidlerin çarpmasından korumayı amaçlıyor. NASA personeli Dr Joseph Nuth konu hakkında daha önceden açıklamada bulunmuştu. Dünya’nın göktaşı çarpmasına karşı hazır olmadığı belirten Dr Joseph Nuth, American Geophysical Union‘ın toplantısında yaptığı konuşmada sürpriz bir asteroide müdahale edecek sürenin olmayabileceğini dile getirmişti. Joseph Nuth, sorunun önüne geçmek için uzaya tek görevi dünyaya çarpması muhtemel asteroidleri inceleyecek bir araç göndermek olduğunu söylemişti.