Bildiğiniz üzere 2019 Aralık ayında Çin’in wuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs tüm dünya için pandemi haline geldi. Covid19 ile birlikte çeşitli komplo teorileri,yalanlar ve ne yazikki sahte ses ve videolar ortalıkta dolaşır hale geldi.
İşte tüm bu iddalar ve komplolara ülkemizde yer alan teyit sitesi ile yanıtları vereceğiz. Bu iddaların bazıları ne yazikki halkı etkileyecek düzeye ulaşmıştır. Bu zorlu günlerde insanlara negatif pompalayarak ve yanıltarak sahte duyguların oluşmasına neden oldu. Bu videoda sadece en çok yankı bulanları sizle paylaşmaya çalışacağım.
Yeni koronavirüsün aşısının bulunduğu iddiası
İDDİA: Çin’in Rusya elçisi, yeni koronavirüsün (Covid-19) aşısının bulunduğunu açıkladı.
YANLIŞ
Sosyal ve geleneksel medyada yayılan bir haberde, Çin’in Rusya elçisinin ifadelerine dayandırılarak, Çin’in yeni koronavirüsün (Covid-19) aşısını bulduğu iddia edildi. Yalnızca BirGün gazetesinin paylaştığı bir tweet, 5 bin 400 kişi tarafından beğenildi.
Koronavirüsün ortaya çıkışı hakkında iddialar içeren tweet zinciri
Koronavirüs, yeni adıyla Covid-19 salgını yayılmaya devam ediyor. Hastalık Dünya Sağlık Örgütü’nün 25 Şubat 2020 tarihli raporuna göre 34 ülkede görüldü, yaklaşık 80 bin kişi enfekte oldu, 2 bin 700 kişi yaşamını yitirdi. Salgının hızı ve sınır tanımazlığı, yanlış bilginin yayılımı için de uygun bir zemin yaratıyor. Salgının sınır komşumuz İran’da da yayılması ve ülkede 12 kişinin yaşamını yitirmesi, konuyu sosyal medya gündeminin ilk sırasına taşıdı.
İDDİA: Covid-19 içine HIV virüsü eklenerek bir silah haline getirildi.
YANLIŞ
İDDİA: Charles Lieber, Yanquing Ye, Robert Plumb ve Zaoson Zheng isimleri, virüsün üretimi açısından bağlantılı.
YANLIŞ
İDDİA: Virüs farklı etnik kimlikleri farklı etkiliyor.
YANLIŞ
Su içerek koronavirüsün akciğerlerinize ulaşmasını engelleyemezsiniz
İDDİA: Eğer sık sık su içerseniz virüs akciğerlerine gidemez, midenizde ölür.
YANLIŞ
Papa’ya koronavirüs teşhisi konmadı
İDDİA: Papa’ya yeni koronavirüs (Covid-19) teşhisi kondu.
YANLIŞ
Küba’nın geliştirdiği ilacın koronavirüsü tedavi ettiği iddiası
İDDİA: Küba’nın ürettiği tek bir ilaç, Çin’de koronavirüsün tedavisinde etkili oldu.
YANLIŞ
Sosyal medya ve haber sitelerinde yer alan bir iddiaya göre, Küba’nın ürettiği Interferon alpha 2B isimli ilaç, koronavirüs tedavisinde etkili oldu ve tek başına bin 500’den fazla insanın iyileşmesini sağladı. İddia konusu paylaşımlardan biri, binin üzerinde beğeni, 168 retweet aldı.
Koronavirüsle ilgili sağlık tavsiyeleri veren WhatsApp mesajı
İDDİA: Koronavirüs düştüğü yüzeyde 12 saat yaşıyor, sıcak su içmek virüsü öldürmeye yardım ediyor.
YANLIŞ
Sosyal medyada ve WhatsApp’ta dolaşan bir metinde, koronavirüsün bir yüzeye düştüğünde en az 12 saat yaşayacağı ve sıcak su içmenin virüsü öldüreceği öne sürüldü. Metinde koronavirüsün soğuk algınlığı ve burun akıntısı ile ilgili olmadığı, büyüklüğünün ise 400-500 nanometre çapında olduğu da ileri sürüldü. İddia sahibi bu bilgileri, bir sınıf arkadaşının Shenzen hastanesinde çalışan yakınına dayandırdı.
Rakının koronavirüsten koruduğu iddiası
İDDİA: Rakı yeni koronavirüse (Covid-19) iyi geliyor.
YANLIŞ
Sosyal medya platformları ile WhatsApp üzerinden yayılan ve Teyit’e ihbar olarak gönderilen bir gazete kupüründe, “Rakı koronavirüs için çözüm” yazılı bir haber metni yer alıyordu. İddia konusu kupürde Dünya Sağlık Örgütü’nün Covid-19’a karşı bir aşı geliştirene kadar rakıyı virüse karşı bir çare olarak önerdiği ve her gün iki bardak rakı içmenin virüse karşı bağışıklık geliştirdiği öne sürülüyordu.
Genetik yapımızın bizi koronavirüsten koruyacağı iddiası
Bir süredir televizyonlarda da sıklıkla yer bulan, ardından sosyal medyada yayılan ve Teyit’e çok kez ihbar olarak gelen bir iddiaya göre, Türkler genetik yapılarından dolayı koronavirüse yakalanmadı ve yakalanmayacak.
İDDİA: Türkler genetik yapılarından dolayı koronavirüsten etkilenmiyor ve etkilenmeyecek.
YANLIŞ
Gana’da koronavirüsün ilacının bulunduğu iddiası
Yeni koronavirüs (Covid-19) salgını başladığından bu yana, hastalığın ilacı ya da aşısının ne zaman bulunacağı büyük merak konusu. Daha önce hastalığın aşısının bulunduğu da iddia edilmiş ancak iddianın gerçek olmadığı ortaya çıkmıştı. Bu defa da sosyal medyada ve haber sitelerinde Covid-19’u tedavi edecek Adutwumwaa Bitters adlı bir ilaç bulunduğu iddia edildi. 10 Mart 2020’de paylaşılan ve Teyit’e ihbar olarak gönderilen iddia İHA, Türkiye, Yeni Şafak, Diriliş Postası ve Tv100 gibi gazete ve haber sitelerinde de yer aldı.
İDDİA: Gana’da yeni koronavirüs (Covid-19) tedavisi için ilaç bulundu.
YANLIŞ
Kuzey Kore’de koronavirüs kapan iki kişinin idam edildiği iddiası
Sosyal medyada paylaşılan iddiaya göre, Kuzey Kore’de Covid-19’a yakalanan iki kişi idam edildi. Bir kullanıcı tarafından 13 Mart 2020’de Twitter’da Kuzey Kore Devlet Lideri Kim Jong-un fotoğrafıyla birlikte paylaşılan iddia, kısa sürede yaklaşık bine yakın kişi tarafından beğenildi.
İDDİA: Kuzey Kore’de koronavirüse (Covid-19) yakalanan iki kişi idam edildi.
YANLIŞ
Yeni koronavirüsün akciğere inmeden önce dört gün boğazda kaldığı iddiası
Sosyal medyada paylaşılan bazı gönderilerde yeni koronavirüsün (Covid-19) akciğere inmeden önce dört gün boyunca boğazda kaldığı ve kuru öksürüğe sebep olduğu iddia edildi. 15 Mart 2020’de Twitter’da paylaşılan gönderi, yaklaşık 24 bin retweet ve 45 bin beğeni aldı.
İDDİA: Yeni koronavirüs (Covid-19) akciğere inmeden önce dört gün boğazda kalıyor. Virüse bu sürede tuz, sıcak su ve sirkeyle gargara yaparak müdahale edilebilir.
YANLIŞ
Yeni koronavirüsün Coca Cola ile yayılmaya çalışıldığı iddiası
Sosyal medyada paylaşılan bazı gönderilerde, yeni koronavirüsün (Covid-19) Coca Cola eliyle yayılmaya çalışıldığı iddia edildi. 3 Mart 2020’de Facebook’a yüklenen bir gönderi, yaklaşık 58 bin kez paylaşıldı.
İDDİA: Yeni koronavirüs (Covid-19) Coca Cola eliyle yayılmaya çalışılıyor.
YANLIŞ
Her odaya bütün soğan koymanın yeni koronavirüs enfeksiyonunu engelleyeceği iddiası
Sosyal medyada sıkça paylaşılan ve Teyit’e de ihbar olarak gönderilen bir paylaşımda Covid-19 salgınıyla mücadelede soğanın önemi vurgulanıyordu. İddia doğrudan yeni koronavirüs salgını üzerine kurulu olmasa da hem paylaşımlarda hem de yapılan yorumlarda soğanın hastalığa iyi geldiği öne sürülüyordu. İddia bıçak değmemiş soğanın mikropları çektiği varsayımına yaslanıyordu.
İDDİA: Evinizin her odasına kesilmemiş soğan koyarsanız virüsleri engellersiniz.
YANLIŞ
Saç kurutma makinesinin yeni koronavirüsü yenmede etkili olduğu iddiası
İDDİA: Saç kurutma makinesi yeni koronavirüsü yenmede etkili.
YANLIŞ
CDC’nin yeni koronavirüsün yüzeylerde 17 gün yaşadığını açıkladığı iddiası
İDDİA: ABD Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC) yeni koronavirüsün yüzeylerde 17 gün yaşayabildiğini açıkladı.
YANLIŞ
Koronavirüs sırasında komplo teorisyenleri ve 5G karşıtları fazla mesai yapıyor
Facebook koronavirüsle ilgili önemli ve tehlikeli olabilecek yanlış bilgi türleriyle mücadele etmeyi taahhüt ederken platformdaki komplo teorisyenleri de kollarını sıvadı. ,
Limon kürünün yeni koronavirüsü yok ettiği iddiası
İDDİA: Bir bardak sıcak suya dilimlenen limon yeni koronavirüs hastalığının yayılımını engelleyip, virüsü yok ediyor.
YANLIŞ
5G ile yeni koronavirüsün ortaya çıkışı arasında bağlantı olduğu iddiası
Sosyal medyada paylaşılan gönderilerde, Kasım 2019’da Çin’in Wuhan kentinde görülen yeni koronavirüsün ortaya çıkışının, 5G teknolojisinin hayata geçişiyle bağlantılı olduğu iddia edildi. Dünyada da oldukça popüler hale gelen benzer iddialar, Türkiye’de bazı köşe yazarları tarafından da dillendirildi.
İDDİA: 5G teknolojisi ile yeni koronavirüsün ortaya çıkışı arasında bağlantı var.
YANLIŞ
İsviçre’de bir kilisede yeni koronavirüse karşı ezan okunduğu iddiası
Teyit’e ulaşan ihbarlar ve sosyal medya platformlarında yapılan paylaşımlarda, kiliselerde koronavirüse karşı ezan okunduğu iddia edildi. Paylaşımlarda “çaresi olmayan koronavirüste dünya allaha sığınıyor” gibi yorumlar da yer aldı
İDDİA: İsviçre’de bir kilisede yeni koronavirüs salgınına karşı ezan okundu.
YANLIŞ
Yeni koronavirüs salgınının bir deney olduğu iddiaları
İDDİA: Yeni koronavirüs salgını bilimsel, sosyal, iklimsel ya da dijital bir deney. Salgın, ABD’deki bir simülasyonla dünyaya ilan edildi. Çin’den yayılan salgın tüm dünyada Mayıs ayında bitecek.
KARMA
Toniğin yeni koronavirüsten koruduğu iddiası
Covid-19 salgınının başından bu yana, birçok gıda ürününün ve ilacın hastalığı engellediği ya da tedavi ettiği iddialarıyla karşılaştık. Bunlardan biri de, hemen her markette satılan tonik idi. İddialar, toniğin sıtma ilaçlarının yapımında da kullanılan kinin içermesine yaslanıyordu. İddia ekşisözlük’te de kendine yer buldu. Sadece Türkiye’de değil dünyada da toniğin Covid-19’a karşı koruyucu olduğu konuşulmaya başladı. İddia WhatsApp gruplarında da hızla yayıldı.
İDDİA: Kinin içeren tonik, yeni koronavirüsten koruyor.
YANLIŞ
Kahvenin yeni koronavirüsü tedavi ettiği iddiası
WhatsApp gruplarında paylaşılan bir metinde, içindeki bileşenlerden dolayı kahvenin yeni koronavirüsün (Covid-19) tedavisinde etkili olduğu öne sürüldü. Çeviri metinde iddia edilene göre tedaviyi yeni koronavirüsle ilgili gerçeği açıkladığı için cezalandırılan ve yeni koronavirüsten ölen Dr. Li Wenliang önermiş. Paylaşımda kahvede bulunduğu ileri sürülen metilksantin, theobromine, theophylline gibi kimyasalların virüsleri önlediği ileri sürülüyor. Çin’de birçok hastanın kahveyle tedavi edildiği, hastanelerde personele günde üç kez kahve servisine başlandığı, Çin’in salgını böyle yendiği de iddialar arasında.
İDDİA: Kahve, yeni koronavirüs hastalığını (Covid-19) tedavi ediyor.
YANLIŞ
Yeni koronavirüs gaz çıkarma yoluyla bulaşmıyor
Covid-19 salgınıyla tanıştığımız günden bu yana hastalığın nasıl yayıldığı konusu sürekli gündemde. Salgının hasta kişilerin öksürmeleri, aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile bulaştığı biliniyor. Ancak Mynet, Independent Türkiye, Haberler.com, Net Haber, İnternet Haber gibi haber sitelerinde Covid-19’un bulaşmasında gaz çıkarmanın da etkisi olduğu iddiası paylaşıldı.
İDDİA: Covid-19 gaz çıkarma yoluyla bulaşıyor.
YANLIŞ
Türkiye’de yeni koronavirüsün vaka ölüm oranının sabitlendiği iddiası
Sosyal medyada, Türkiye’de son 10 günde açıklanan Covid-19 pozitif vaka başına ölüm oranının sabitlendiği iddia edildi. Günlük toplam vefat sayısının açıklanan toplam vaka sayısına bölümüyle elde edilen 0,021 oranının sabit tutulmaya çalışıldığı ve ölümlerin bu orana göre açıklandığı ileri sürüldü. Yani iddiaya göre Türkiye’de Covid-19 ölüm oranı her gün 0,021.
İDDİA: Türkiye’de yeni koronavirüsün (Covid-19) son 10 günlük vaka ölüm oranı sabitlendi.
YANLIŞ
Bu iddalar benimde karşıma gelmiştir. Okadar hızlı yayılıyorki insanlara o kadar fazla tedirginlik aşılıyor ki ne yazikki bazı kesim insanlar buradaki iddaları gerçek zennedip çevresinede yaymaktadır.
Kaynak
www.teyit.org
